Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

FRANK CASTLE'S LONG JOURNEY...

...TILL HE FOUND GARTH ENNIS

Τhe Character: Ο Punisher (Frank Castle) πρωτοεμφανίστηκε σε ένα τεύχος του Spider-Man τον Φεβρουάριο του 1974 από τους Gerry Conway, John Romita και Ross Andru. Αντιπροσωπευτικό δείγμα της αμερικανικής pop κουλτούρας των 70s, ο σκληρός και βίαιος αντιήρωας που δεν διστάζει να σκοτώσει τους "κακούς" εγκληματίες ήταν πολύ της μόδας (είχε ήδη κυκλοφορήσει το Dirty Harry από το 1971). Στην πρώτη του εμφάνιση δεν κάνει και πολλά, παλεύει με τον Spider-Man επειδή νομίζει ότι είναι με τους "κακούς" και τίποτα άλλο αξιομνημόνευτο. Είχε βέβαια μια γαμηστερή στολή με νεκροκεφαλή που δύσκολα θα ξέχναγαν οι πιτσιρίκοι που διάβασαν εκείνο το τεύχος.

Υπήρχε ζήτηση απο αναγνώστες, άρχισε να ξαναεμφανίζεται ολο και πιο συχνά στα 70s (κάθε φορά λίγο πιο βίαιος), του δώσανε και ένα origin. Βετεράνος του Βιετνάμ/ξαναγυρίζει στην οικογένεια του στην Αμερική/Σε ένα πικνίκ τους πέφτουν σε μια σύρραξη μαφιόζων/ και βλέπει ολόκληρη την οικογένεια του να δολοφονείται μπροστά στα μάτια του/Από τότε κηρρύσει προσωπικό πόλεμο απέναντι στο έγκλημα. Σκοτεινός, γεμάτος πληγές, ασυμβίβαστος στο πόλεμό του, βίαιος. Δεν υπήρχε ούτε η νεανική χαρούμενη μαστούρα των 60ς, ούτε το Αμερικάνικο όνειρο των 50s, this was the 70s. (you get the idea...)

Βασικά όπως καταλαβαίνεις δεν σου δίνει και πολλές δυνατότητες για ιστορίες. Εντάξει θα χρησιμοποιηθεί ως guest για να τονίστεί η αντιθεσή του με τους άλλους ήρωες που ενεργούν περισσότερο με βάση το νόμο, θα χρησιμοποιηθεί για να εξεταστεί το θέμα της αυτοδικίας και how the punishment fits the crime, θα χρησιμοποηθεί ακόμη και για ένα καλό splatter που σκοτώνει άπειρους αντιπάλους αλλά ουσιαστικά είναι ένας unwritable χαρακτήρας κατά βάθος.

The Writer: O Ιρλανδός Garth Ennis άρχισε να γράφει κόμικς στο θρυλικό βρετανικό περιοδικό 2000AD. To 1991 παρόλο ότι το πρώτο κύμα του British Invasion είχε περάσει (Neil Gaiman, Grant Morrison, Peter Milligan), η DC φαίνεται πως έψαχνε ακόμη για "Βρετανούς συγγραφείς που θα γράφουν σαν τον Alan Moore" και του δίνει τον Hellblazer. Δείχνει το ταλέντο του με αξιοπρεπές και κλασσικό για τον χαρακτήρα run. Συνεχίζει με δύο δικές του δημιουργίες, το διασκεδαστικό Hitman στο DC universe και τον Preacher για την Vertigo, ένα απο τα καλύτερα κόμικς όλων των εποχών (το ξαναδιάβασα φέτος, έπαθα πάλι πλάκα...).

O Quesada έχει μόλις αναλάβει εκδότης του Marvel Knights, μια εκδοτική γραμμή με δευτερεύοντες χαρακτήρες, πιο "σκοτεινούς" αλλά εντός Marvel continuity. Προσπαθεί να μαζέψει καλούς συγγραφείς. O Ennis απεχθάνεται να γράφει σουπερήρωες, o Quesada επιμένει και τον πείθει ότι o Punisher δεν είναι τόσο μακριά από την νοοτροπία και τα γούστα του. Τελικά αποδέχεται την ευκαιρία να ξανασυνεργαστεί με τον κολλητό του Steve Dillon σε κάτι πιο ανάλαφρο. Έχει μόλις αφήσει πίσω του ένα έργο ζωής (το Preacher που λέγαμε) και του καλοφαίνεται η ιδέα να κάνει το χαβαλέ του, γράφοντας μια σειρά χωρίς μεγάλες απαιτήσεις για την Marvel.

The Match Made In Hell: Έτσι προκύπτει η μίνι σειρά 12 τευχών "Welcome Back Frank" και στην συνέχεια η ongoing σειρά Punisher. O Ennis προσεγγίζει το γράψιμο με χαλαρή διάθεση και ουσιαστικά κάνει την πλάκα του. Κάτι σαν χοντροκομμένη φάρσα με πολύ πιστολίδι όπου σε κάθε ευκαιρία πετάει ακραίες και ευρηματικές σκηνές βίας και κανιβαλίζει άλλους χαρακτήρες του Marvel Universe. Δεν εμπλέκεται συναισθηματικά, αντιμετωπίζει τον Punisher στερεοτυπικά ενώ προσπαθεί να δημιουργήσει ένα supporting cast που να προχωράει την πλοκή όπου κολλάει. Μετά από 4 χρόνια όμως στη σειρά, ο Ennis διαπιστώνει ότι κάτι απρόοπτο έχει συμβεί. Έχει αγαπήσει τον χαρακτήρα...

Ο Frank Castle αντιπροσωπεύει ένα αρχέτυπο που πάντα υπήρχε στην καρδιά του Ennis. Του θυμίζει παραστάσεις που έχει από τα western και τις πολεμικές ταινίες που έβλεπε μικρός. Θεωρεί ότι αξίζει στον χαρακτήρα κάτι καλύτερο. Αποφασίζει να τον αντιμετωπίσει με σεβασμό και σοβαρότητα. Να προσπαθήσει να μπεί στο πετσί του. Να ξαναδοκιμάσει απο την αρχή.

Έτσι αρχίζει τη νέα σειρά Punisher Max. Σε νέο imprint, απαλλαγμένος απο οποιαδήποτε αναφορά στην υπόλοιπη Marvel και με πιο χαλαρά τα όρια της λογοκρισίας. Του παίρνει λίγο να βρεί εντελώς το ρυθμό του (στο τρίτο storyline "Mother Russia" απογειώνεται) αλλά από την πρώτη στιγμή φαίνεται η διαφορετική αντιμετώπιση και κατεύθυνση που θέλει να δώσει. Δεν αφήνει την ακραία βία, την δράση και τις pulp καταβολές του χαρακτήρα. Η πλοκή είναι σφιχτή, τα σενάρια είναι καλοδουλεμένα και πιο περιπετειώδη από ποτέ. Φέρνει μαζί του τις συγγραφικές του εμμονές. Οι ανθρώπινες συμπεριφορές και ακρότητες, η μυθολογία της Αμερικής και άλλα χαρακτηριστικά του στοιχεία δίνουν και εδώ το παρόν (αν και με πιο μηδενιστικό τόνο από άλλες φορές). Προσεγγίζει τον πρωταγωνιστή με διάθεση να κατανοήσει το πώς και το γιατί αλλά και με ένα κρυφό δέος. Αφήνει τον Frank να οδηγήσει τη σειρά, τη δράση και το body count ενώ ταυτόχρονα σου προσφέρει κλεφτές ματιές στο μυαλό και τον κόσμο του.

Όμως δεν θέλει να τον ωραιοποιήσει ή να στον κάνει συμπαθή. Ξέρει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο. Ο Frank Castle συναντάει χειρότερους τύπους απο αυτόν, του συμβαίνουν αρκετά δυσάρεστα αλλά κατά βάθος δεν είναι ένας τραγικός ήρωας όπως μπορεί να υποδηλώνει μια λανθασμένη ανάγνωση του origin. Είναι ένας δολοφόνος, που όλη την πορεία της ζωής του την έχει επιλέξει σε κάποιο βαθμό. Είναι βέβαιος ότι ο τρόπος που βλέπει την κοινωνία και αντιδρά είναι σωστά για εκείνον έστω και εαν δεν θα το συνιστούσε σε κανέναν άλλον. Σαν μια δύναμη της φύσης που πρέπει να συνεχίσει το καθήκον της χωρίς διαφαινόμενη λύτρωση και τέλος. Ο Ennis καταφέρνει να φτιάξει έναν σύνθετο χαρακτήρα που δεν μπορείς να διακρίνεις ακριβώς σε τί βαθμό είναι άρρωστος στο μυαλό και σε κάνει να παρακολουθείς την πορεία του με ενδιαφέρον παρόλο που ουσιαστικά δεν μπορείς να ταυτιστείς μαζί του.

Στη διάρκεια του run διάφοροι χαρακτήρες έρχονται αντιμέτωποι με τις ενέργειες του Punisher. Οι πράξεις του φαίνονται ανήθικες και απαράδεκτες στην λογική της οργανωμένης κοινωνίας αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο ασπρόμαυρα. Ο Frank λειτουργεί με την ανοχή, την αδράνεια, ακόμη και με τον θαυμασμό κάποιων. Το “φαινόμενο” Punisher μπορεί να μην είναι και τόσο αυτοδημιούργητο και ξέχωρο από τους υπόλοιπους. Ο Ennis επίσης αφήνει υπόνοιες ότι η παράνοια του μπορεί να έχει ενθαρρυνθεί, να έχει επιβραβευτεί και να έχει γιγαντωθεί απο κάποιες "εκφάνσεις" του πολιτισμού μας. To "τέρας" μπορεί να έχει ακόμη πιο σκοτεινή προέλευση και "γονείς", θέμα που αναπτύσσει και στην καταπληκτική τελευταία ιστορία. Εκεί που φωτίζονται κάπως οι ρίζες του Frank, και ο Ennis τον χρησιμοποιεί σαν όχημα για να μιλήσει για κάποια πράγματα που δείχνουν να τον απασχολούσαν καιρό (δεν θέλω να spoilάρω άλλο).

Το κόμικ σε απορροφά αλλά και σε φέρνει σαν αναγνώστη σε άβολη θέση. Ενώ σου έχει ήδη ορίσει τον Punisher ώς ένα οριακά παλαβό με personal agenda και όχι σαν ένα vigilante που μάχεται για το κοινό καλό, φέρνει τις ιστορίες έτσι ώστε να νιώθεις closure με τους σκοτωμούς του. Αυτό δεν είναι μικρό κατόρθωμα, ο Ennis ξέρει να γράφει και εδώ δημιουργεί την απόλυτη ένοχη απόλαυση. Όχι για να την παρακολουθήσεις απο μακριά και με ειρωνικό ύφος (όπως είναι της μόδας τα τελευταία χρόνια). Οι στόχοι του είναι πιο παραδοσιακοί. Θέλει την συνενοχή σου και την κερδίζει. Σε κάνει να συμμετέχεις, να νιώθεις ακόμη και να απολαμβάνεις σε κάποιο βαθμό την βία και την τιμωρία που αποδίδει ο Punisher, επειδή αισθάνεσαι ότι αποκαθίσταται κάποιο σύστημα αξιών, αν και δεν είσαι πάντα σίγουρος. Αυτό που φαίνεται να αντικρύζεις στο μυαλό του Castle μοιάζει τρομακτικό αλλά και αληθινό μαζί και δεν ξέρεις πώς να αντιδράσεις. Χτίζει το pulp appeal της σειράς εκμεταλλευόμενος τα βαθιά σου ένστικτα αλλά ταυτόχρονα διασκεδάζει και με το να σου θυμίζει δεικτικά ότι η έννομη δικαιοσύνη ποτέ δεν αντικατέστησε την βίαια ανταπόδοση και την τιμωρία μέσα μας.

Το run του Ennis στο Punisher Max διήρκησε 60 τεύχη. Αποτελείται απο ξεχωριστές ιστορίες που ακολουθούν όμως συγκεκριμένα plot points που εξελλίσονται και οδηγούν στην κατάληξη. Κοινώς διάβασε τα με την σειρά. Έχει μαζευτεί σε 10 τόμους. Αν σου φαίνονται πολλοί μπορείς να προσπεράσεις τους τόμους 2 και 8 που δεν είναι απαραίτητοι για την γενική πλοκή.

Πέρσυ στην λίστα μου είχα γράψει στο Υ.Γ.: "Δεν έχω διαβάζει το Punisher του Garth Ennis και το Runaways τα οποία απέσπασαν πολλά θετικά σχόλια από κριτικούς μέσα στη δεκαετία. Ειδικά για το πρώτο έχω μια υποψία ότι αν το είχα διαβάσει θα ήταν μέσα στην παραπάνω λίστα...". Με αυτό το άρθρο επανορθώνω. Όχι μόνο του αξίζει θέση αλλά και η πρωτιά της λίστας.

Μετά την ολοκλήρωση των 60 τευχών o Garth Ennis δήλωσε ότι είπε ότι είχε να πεί με τον χαρακτήρα και αποχώρησε. Ασχολείται πλέον με εντελώς δικές του δημιουργίες (The Boys, Battlefields) τις οποίες εκδίδει σε μικρότερες εταιρείες. Ο Punisher από ξεχασμένος και χωρίς δικό του περιοδικό έγινε hot property για την Marvel με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να έχει δύο μηνιαίες σειρές, special εκδόσεις, μίνι σειρές και άλλα. Η πάγια τακτική της εταιρείας λέει ότι θα "ξεζουμιστεί" μέχρι να σταματήσει να πουλάει και θα ξαναμπεί στο ψυγείο. Δεν βαριέσαι, την προηγούμενη φορά ο πάτος είχε φτάσει όταν είχαν μετατρέψει το Frank σε πράκτορα αγγέλων και διαβόλων. Τουλάχιστον αυτή τη φορά ήταν τυχερός που συναντήθηκε στο δρόμο του με τον Garth και έγινε αυτό το run.

8 σχόλια:

  1. Σημείωση: Εννοείται το αριστούργημά του Ennis παραμένει το Preacher. Δεν θα τολμούσα όμως να προσπαθήσω να γράψω άρθρο γι αυτό.

    Το Punisher Max λόγω και των μέτριων προηγούμενων κόμικ του Ennis με τον χαρακτήρα το είχα σνομπάρει. Αλλά όταν το έπιασα όλο μαζί να το διαβάσω με εντυπωσίασε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εγώ θα 'λεγα να το τολμήσεις... Το κείμενο σου παραπάνω με έπεισε να διαβάσω μάρβελ... Αν με ήξερες, θα καταλάβαινες...
    Αν και το Boys το θεωρώ έτη φωτός καλύτερο από το Preacher... Ναι, ναι. Το ίδιο και ο Έννις. Το Crossed το διάβασες; Συγκινητικό...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σημείωση 2: Σήμερα έκανα ένα μικρό edit στο κείμενο, σε κάποια σημεία που δεν μου άρεσαν μπάς και αποκτήσουν μεγαλύτερη σαφήνεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @ indiefuck:To Boys καλύτερο από το Preacher? Τρελλά αιρετικές απόψεις!

    Το Crossed το διάβασα τώρα κοντά, μου άρεσε. To Punisher Max έχει κάπως κοντινό ύφος οπότε μάλλον θα σου αρέσει.

    Το ότι είναι Marvel και παλιός χαρακτήρας σύν το γεγονός ότι ο Ennis είχε ήδη 4 όχι αξιοσημείωτα έτη στον τίτλο έκανε πολλούς να το σνομπάρουν και να το απορρίψουν. Αν σου αρέσει όμως ο Ennis επιβάλλεται.

    Θα περιμένω την γνώμη σου, κάνε απλά λίγο κουράγιο στο δεύτεrο storyline "Kitchen Irish" που είπα και στο άρθρο μπορείς και να το πηδήξεις. Μετά αν σου αρέσει συνέχισε μέχρι το τέλος "Valley Forge". Κλείνει καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Να το ξαναπώ; Θα το ξαναπώ. Το Boys το θεωρεί καλύτερο από το Preacher και ο ίδιος ο Ennis... Και από συνεντεύξεις που 'χω διαβάσει, είναι αρκετά αυστηρός με την πάρτη του... Απλά στο Preacher φαίνονται ξεκάθαρα οι επιρροές του, κι αυτό με ξενέρωνε πάντα (βλ. True Romance), στο Boys, ιδίως με τα πολιτικά παιχνίδια που περιγράφει κλπ., έχει φτιάξει ένα τελείως διαφορετικό κόσμο, και, αυτή τη φορά, είναι ολοκληρωμένος και πιστευτός... Νταξ, στην τελική γούστα είναι αυτά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ναι όντως τον έχω ακούσει κι εγώ να λέει ότι το Boys είναι η πρώτη σειρά που σχεδιάσε εξολοκλήρου από την αρχή. Στα υπόλοιπα έγραφε καθώς προχωρούσε η σειρά. Βλέποντας και κάνοντας.

    Είμαι κάπου στη μέση στο Boys και περιμένω να αποκαλυφθεί σιγά σιγά το γενικότερο σχέδιο του. Εκεί θα καταλήξω σε γνώμη. Μακάρι να τα καταφέρει πάλι. Αλλά εντάξει το Preacher σημαίνει πολλά για μένα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πρώτον,παράτησα το Preacher.Οι εμμονές του Ennis είναι κουραστικές.Δεύτερον,παράτησα το Boys.Οι εμμονές του Ennis είναι κουραστικές.Τρίτον διάβασα το Just a Pilgrim που ο Ennis ξεδιπλώνει τις εμμονές του μέσα σε μόλις 8 τεύχη όχι σε 60.
    Αφού είπα όλα αυτά,ας πάω στο θέμα.Κατά πολλούς το run του Ennis στον Punisher είναι το καλύτερο όλων τον εποχών.Αν και δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη γιατί δεν πιστεύω ότι μπορείς να συγκρίνεις οποιονδήποτε max τίτλο με έναν άλλο in continuity ,καταννοώ γιατί το λένε αυτό.Διότι μάλλον είναι αξεπέραστο αυτό που έκανε.Πήρε έναν χαρακτήρα που έχει τόσο βάθος όσο η διακοσμητική λιμνούλα με τα παπάκια στον κήπο μου και τον έκανε έναν από τους πιο αξιοζήλευτους χαρακτήρες του MU όχι χτίζοντας πάνω στον ίδιο ,αλλά χτίζοντας πάνω στο περίγυρό του.Καμία ιστορία από αυτές που έγραψε δεν είναι σχετική με τη ψυχοσύνθεση του Frank.Όλες σχετίζονται με ένα πραγματικό γεγονός που ο Ennis πήρε και το έκανε ιστορία.Χαρακτηριστηκότερη είναι μάλλον αυτή με τον Barracuda που φωτογραφίζει το σκάνδαλο της Enron (υπάρχει και ένα πολύ καλό documentary πάνω στο θέμα).Και αυτό είναι που κάνει τις ιστορίες του τόσο αγαπητές.Ότι πλέον δεν διαβάζεις για κάτι που θα συνέβαινε στον κόσμο της Μαρβελ οπότε δεν βαριέσαι ,θα το φτιάξουν οι Avengers,αλλά για κάτι που κι εσύ ο ίδιος το έχεις ακούσει ή έχεις δει στις ειδήσεις κάτι παρόμοιο.Και πόσο θα ήθελες να ήσουν στη θέση του Frank όταν αποδίδει δικαιοσύνη.Αυτό το αίσθημα σου αφήνει ο Punisher του Garth Ennis και γι αυτό ειναι επιτυχημένος.Προσωπικά πάντως δεν νομίζω ότι θα καταφέρω ποτέ στη ζωή μου να ξεχάσω το τέλος του Slavers.Ειδικά την σκηνή που ο Frank επισκέπτεται την γυναίκα στον ουρανοξύστη.Είναι από τις λίγες φορές που έχω νιώσει σε κόμικ να με κατακλύζει τέτοια οργή αρχικά και ύστερα τέτοιο αίσθημα ικανοποίησης για την τελική έκβαση του ζητήματος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πολύ ωραίο σχόλιο. Όντως σχετίζονται οι ιστορίες με πραγματικά γεγονότα. Τα εκμεταλλεύεται έξυπνα για να χτίσει τα σενάρια του όπως εκμεταλλεύεται και καλύτερα από όποιον άλλον έχω δεί το post 9/11 κλίμα (πετώντας ταυτόχρονα τις σπόντες του).

    Ο χαρακτήρας του Frank εννοείται δεν έλεγε τίποτα πρίν αλλά προσωπικά πιστεύω ότι ο Ennis έχτισε και λίγο πάνω στον ίδιον. Μπορεί να είναι ακραίος και υπερβολικός και πάλι, αλλά έχει κάτι που σε τραβάει. Σε κάνει να τον ακολουθείς.

    Τα storylines "In the Beginning", "Up is Down, Black is White", "Man of Stone" και "Long Cold Dark" δεν μπορείς να πείς ότι δεν αφορούν το χαρακτήρα. Τις επιλογές ζωής που έχει κάνει και τις συνέπειές τους. Θα μου πείς τα "Mother Russia", "Slavers", "Barracuda" και "Valley Forge" που ο Frank μπαίνει σε κάπως δεύτερο πλάνο σε σχέση με το plot μπορεί να είναι και τα καλύτερα.

    --------------Spoiler-------------------------
    Όντως το τέλος του Slavers είναι συγκλονιστικό. Μου άρεσει και η σκηνή που η κοινωνική λειτουργός του δινει στοιχεία για την οργάνωση και μετά παθαίνει σόκ με το τί έκανε. Πολύ δυνατή ιστορία γενικά ίσως η καλύτερη.
    Χαραγμένο στη μνήμη μου έχει μείνει και το πώς δραπετεύει στο Mother Russia, το σχέδιο του Nicky Cavella για να τον εκνευρίσει κ.α. Αλλά πάνω απ' όλα νομίζω το τέλος του Valley Forge
    ----------End of spoiler---------------------

    To Preacher αν το έχεις παρατήσει χωρίς να το έχεις προχωρήσει πολύ θα σου έλεγα να το ξαναδοκιμάσεις. Προσωπική μου εμμονή :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή