ΑΦΙΕΡΩΜΑ: CHESTER BROWN - SETH - JOE MATT ΣΕ 14 ΒΗΜΑΤΑ.

Αυτούς τους τρείς κομίστες τους έχω συνδέσει στο μυαλό μου και τους σκέφτομαι σαν μια οντότητα. Τους αποκαλούσα η "Καναδική σχολή αυτοβιογραφικών κόμικς" αν και αργότερα έμαθα ότι ο Joe Matt δεν είναι Καναδός. Ξεκίνησαν στα 80s και κέρδισαν την αναγνώριση στα 90s σε αυτό το small press boom που συνέβη για λίγο καιρό τότε. O Chester Brown έκανε τον τίτλο Yummy Fur, o Seth το Pallokaville και ο Joe Matt το Peepshow. Οι τίτλοι αυτοί "πάγωσαν" κάποια στιγμή αλλά οι τρείς τους συνέχισαν να εκδίδουν graphic novels στα 00s (δυστυχώς με ακόμη χαλαρότερους ρυθμούς κυκλοφορίας απ' ότι πρίν). Η μεγάλη πλειοψηφία των comics τους είναι αυτοβιογραφικά στην παράδοση του Harvey Pekar και του Robert Crumb και πολύ συχνά εμφανίζεται ο ένας σαν χαρακτήρας στα κόμικς του άλλου καθώς είναι φίλοι μεταξύ τους.

Σήμερα θα κάνω ένα αφιέρωμα (παρόμοιο με αυτά που είχα κάνει σε σε Fellini/ Beatles/ Morrison) στην συνολική βιβλιογραφία τους με χρονολογική σειρά. Θα αναφερθώ στους τόμους που έχουν εκδόσει και μπορούν να βρεθούν. Όχι τεύχη (οπότε μην περιμένετε αναφορά στην πειραματική ανολοκλήρωτη σειρά Underwater του Chester Brown), ούτε artbooks (που έχει κάποια αρκετά όμορφα ο Seth). Σημαντική σημείωση: Δεν περιέχει ούτε το "The Great Northern Brotherhood of Canadian Cartoonists", την προ δύο μηνών κυκλοφορία του Seth, καθώς δεν έχω προλλάβει να την πάρω να την διαβάσω.

ED THE HAPPY CLOWN - Chester Brown (1989)

Με αυτό το "αλλοπρόσαλο" κόμικ έκανε την εμφάνισή του ο ταλαντούχος Chester Brown. Μια ιστορία που σε μεγάλο βαθμό αυτοσχεδιάζε όπως προχωρούσε και ανα πάσα στιγμή δεν ξέρεις τι κατεύθυνση θα πάρει. Κάπως σαν το μεταγενέστερο Like A Velvet Glove του Dan Clowes με λιγότερη δόση David Lynch και περισσότερη Robert Crumb. Η εκδοτική του ιστορία είναι κάπως μπλεγμένη. Υπάρχουν δυο-τρεις out of print εκδόσεις με μικροαλλαγές και διαφορετικό τέλος. Εγώ έχω διαβάσει την version των τευχών, στην θέση σου θα περίμενα την νέα έκδοση που έχει αναγγείλει η Drawn and Quarterly μέσα στο 2012.

ΒΑΘΜΟΣ: A

PEEPSHOW: THE CARTOON DIARY OF JOE MATT - Joe Matt (1992)

Μαζεύει τα μονοσέλιδα αυτοβιογραφικά στριπάκια που ήταν η αρχή του Peepshow. Ο Joe Matt απο νωρίς δείχνει ότι δεν θα έχει ιδιαίτερες αναστολές για το πόσες ιδιωτικές στιγμές θα αποκαλύπτει στα κόμικς του και εδώ καλύπτει εύρος "θεμάτων". Από τον αυνανισμό του στο τρόπο χεσίματός του και πολλά άλλα. Διασκεδαστικό και fun αλλά ανάλαφρο και πρώιμο σε σχέση με τις επόμενες αυτοβιογραφικές δουλείες του στις οποίες υπάρχει μια πιο έντονη διάσταση μιζέριας και θλίψης.

ΒΑΘΜΟΣ: Β+

THE PLAYBOY - Chester Brown (1992)

Το πρώτο αυτοβιογραφικό του Chester Brown για την προεφηβική σχέση του με το περιοδικό Playboy και τον μετέπειτα "σχετικό" εθισμό του στην πορνογραφία ("σχετικός" γιατί πάντα υπάρχει και ο Joe Matt!). Διαχειρίζεται το θέμα με αρκετή ευαισθησία και παιδική αθωότητα. Πολύ διαφορετικό ύφος απο το gross, tell-all στύλ του Peepshow. Έχει ενδιαφέρον αλλά το συγκεκριμένο στυλ το τελειοποίησε στο επόμενο graphic novel του...

ΒΑΘΜΟΣ: Β+

I NEVER LIKED YOU - Chester Brown (1994)

Ο Chester καταπιάνεται ξανά με την εφηβεία του και μας δίνει το αριστούργημα της μινιμαλιστικής του προσέγγισης στα κόμικς. Και τεχνικά αρτιότερο και πιο συγκινητικό απο το Playboy. Κάθε ένα από τα (λίγα) καρέ που έχει νιώθεις ότι είναι απαραίτητο για την ιστορία. Οι τότε εμπειρίες του και σχέσεις με ανθρώπους που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του και οδήγησαν στον σημερινό καλλιτέχνη. Έκανε αίσθηση και επηρρέασε πολλούς μελλοντικούς alternative κομίστες. Η πρώτη έκδοση έχει μαύρα περιθώρια ενώ οι επόμενες λευκά. Έχει εκδοθεί και στα ελληνικά.

ΒΑΘΜΟΣ: A+

IT'S A GOOD LIFE, IF YOU DON'T WEAKEN - Seth (1996)

Ό,τι μπορεί να λατρέψει κανείς στον Seth είναι μέσα σε αυτό το κόμικ. O υπέροχος ρυθμός, το ατμοσφαιρικό σκίτσο, η αγάπη του για τα κόμικς και βέβαια η νοσταλγία για την παλιά εποχή που έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μέσα στο κόμικ ο Seth ανακαλύπτει δείγματα της δουλειάς ενός παλιού cartoonist, ενθουσιάζεται και παθιασμένα αναζητά να μάθει περισσότερα για αυτόν. Μοιάζει αυτοβιογραφία αλλά όπως αποκάλυψε αργότερα ο δημιουργός είναι φανταστική ιστορία. Όσο περνάνε τα χρόνια μου φαίνεται όλο και καλύτερο κόμικ.

ΒΑΘΜΟΣ: A+

THE POOR BASTARD - Joe Matt (1996)

Ο Joe Matt προχωρά την αυτοβιογραφία ένα βήμα παραπέρα. Είναι προφανές ότι η αυτολογοκρισία είναι εκτός της λογικής του σαν καλλιτέχνη. Αυτός ο τόμος (στον οποίο είναι εμφανώς βελτιωμένος σχεδιαστικά αλλά και στο storytelling) αφορά την σχέση του και τον χωρισμό με την κοπέλα του. Δε διστάζει να γράψει όλες τις λεπτομέρειες και να φωτίσει ακόμη και τις πιο σκοτεινές πτυχές των ελαττωμάτων του. Παρόλα αυτά το κόμικ διαβάζεται νεράκι αν και σε αφήνει με μια περίεργη αίσθηση για το πως πρέπει να νιώσεις απέναντι του. Κατά πάσα πιθανότητα το βιβλίο που θα "μείνει" από την καριέρα του Joe Matt.

ΒΑΘΜΟΣ: A

THE LITTLE MAN: SHORT STRIPS 1980 - 1995 - Chester Brown (1998)

Μαζεύει μικρές ιστορίες απο την σειρά του Υummy Fur. Κάποιες είναι καλές, κάποιες είναι ενδιαφέροντα πειράματα, αλλά γενικά αν δεν είσαι σαν και μένα που αγαπάω τον Chester και τον θεωρώ τον καλύτερο από τους τρείς, δεν σου είναι απαραίτητο. Δυστυχώς δεν περιέχει τα Gospels, μια προσπάθεια που είχε κάνει να μεταφέρει σε κόμικς τα 4 Ευαγγέλια (είχε ολοκληρώσει μόλις 1,5). Επίσης θα ήταν καλύτερη συλλογή αν είχε και το Underwater που αναφέρω και στην εισαγωγή. Έτσι όπως είναι τώρα μόνο για τον φανατικό.

ΒΑΘΜΟΣ: Β-

FAIR WEATHER - Joe Matt (2002)

Ο Joe Matt γυρνάει στα παιδικά του χρόνια σε αυτό το αυτοβιογραφικό graphic novel που έχει λίγο απο την ευαισθησία του Chester και λίγο απο την νοσταλγία του Seth. To σκίτσο του είναι ωραίο, η ιστορία κυλάει ευχάριστα αλλά μόλις τελειώνει σε πιάνει μια αίσθηση "what was the point?". Οκ, βλέπουμε τον γνωστό ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του Joe ότι ήταν έτσι απο μικρός. Αυτό μόνο; Δεν είναι άσχημο αλλά ο πήχυς έχει μπεί πολύ χαμηλά.

ΒΑΘΜΟΣ: Β

CLYDE FANS: BOOK ONE - Seth (2004)

Μετά την επιτυχία και το critical acclaim του "It's a Good Life, If You Don't Weaken", o Seth βάζει μπροστά το "μεγάλο" του graphic novel. Είναι για μια οικογενειακή επιχείρηση που πούλαγε ανεμιστήρες. Ο τόμος αυτός είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας. Δεν έχει κυκλοφορήσει το δεύτερο μέρος και ο Seth μόλις πέρσυ συνέχισε την ιστορία. Στο Clyde Fans η τέχνη του Seth μοιάζει να έχει βελτιώσει τα δυνατά της σημεία ρυθμού και ατμόσφαιρας. Είναι promising project αλλά θα το κρίνουμε αναλυτικά όταν ολοκληρωθεί.

ΒΑΘΜΟΣ (προς το παρόν) : Β+

WIMBLEDON GREEN - Seth (2005)

Στα διαλείμματα του Clyde Fans, ο Seth σχεδίαζε στο sketchbook του για προσωπικό του fun την χιουμοριστική ιστορία του Wimbledon Green, του μεγαλύτερου συλλέκτη κομικς. To concept τον συνεπήρε και τελικά εκδόθηκε. Είναι ένα ανάλαφρο διασκεδαστικό comic με μια περίεργη rushed αίσθηση ρυθμού (ενδιαφέρουσα αυτή η άλλη όψη του Seth), που θυμίζει παλιούς cartoonists εποχής New Yorker. Ειδικά κάποιος που αγαπάει ήδη τα κόμικς και θα κατανοήσει καλύτερα τις αναφορές θα το καταευχαριστηθεί.

ΒΑΘΜΟΣ: A-

LOUIS RIEL - Chester Brown (2006)

Διαφορετική θεματολογία (ιστορικό/πολιτικό), διαφορετικό σχεδιαστικό στυλ (αναφορά σε Harold Grey) αλλά και διαφορετικό storytelling approach (κάναβος, άφθονο research και πιο αποστασιοποιημένη οπτική γωνία) από τις προηγούμενες δουλειές του Chester Brown. Το αποτέλεσμα ήταν επιτυχημένο και καλλιτεχνικά αλλά παραδόξως και εμπορικά. Είναι ιδιαίτερο ανάγνωμα, μπορεί κάποια στιγμή να έγινε περισσότερο hyped απ' ότι έπρεπε, αλλά σίγουρα αξίζει να διαβαστεί.

ΒΑΘΜΟΣ: A

SPENT - Joe Matt (2007)

Την εποχή που οι άλλοι δύο πειραματίζονταν και γνώριζαν επιτυχία με κόμικς μακριά από το - μπορείς να το πείς και κορεσμένο - είδος της αυτοβιογραφίας, ο Joe Matt επιμένει. Καταγράφει την εμμονή του με την πορνογραφία και την συνήθεια να κάνει μοντάζ και να φτιάχνει τις δικές του 'best of' βιντεοκασσέτες από τσόντες. Εδώ είναι πιο σκληρός με τον εαυτό του από ποτέ. Εμένα μου άρεσε (ειδικά μία ολόκληρη σεκάνς που μιλάει με Seth και Chester σε μια καφετέρια είναι classic) αλλά για πάρα πολλούς ήταν way too much. Από τότε δεν έχει ανακοινώσει άλλο κόμικ.

ΒΑΘΜΟΣ: A-

GEORGE SPROTT 1894 - 1975 -Seth (2009)

Στο ύφος του Wimbledon Green αλλά πιο "προσεγμένο", το George Sprott είναι για τη ζωή ενός τηλεοπτικού παρουσιαστή μιας μακροχρόνιας, obscure τηλεοπτικής εκπομπής. Μέσα από μικρές ιστορίες, στριπάκια και αφηγήσεις ο Seth μας μεταφέρει μια αίσθηση της ζωής του και του πώς λειτουργεί η μνήμη. Χάνει λίγο σε αυθορμητισμό σε σχέση με το Wimbledon αλλά κερδίζει σε παρουσίαση καθώς είναι το πιο εντυπωσιακό όλης της λίστας σαν έκδοση και φορμάτ (προφανής η επιρροή από Chris Ware).

ΒΑΘΜΟΣ: A-

PAYING FOR IT - Chester Brown (2011)

Και φτάσαμε στην φετινή κυκλοφορία του Chester. Μετά από χρόνια επιστρέφει στα αυτοβιογραφικά για να αφηγηθεί την σχέση του με τον πληρωμένο έρωτα (καθώς και τις απόψεις του για αυτόν). Αμφιλεγόμενο θέμα, εξαιρετικός ρυθμός , ωραία δομή που σου δίνει την αίσθηση μιας συγκεκριμένης ιστορίας. Πριν το διαβάσω το θεώρησα βήμα πίσω για την καρίερα του, αλλά προφανώς όπως φαίνεται και από τα παθιασμένα annotations στο τέλος του κόμικ, ήταν μια ιστορία που είχε ανάγκη να βγάλει προς τα έξω. Ίσως η σημαντικότερη κυκλοφορία της χρονιάς, για άλλη μία φορά δεν απογοήτευσε.

ΒΑΘΜΟΣ: A-